Het Japanse Mazda is druk doende uit het dal te klimmen waar het eind jaren ’90, met de productie van perfect betrouwbare, maar weinig begeesterende wagens, in terecht was gekomen. Aan een recordtempo wordt het volledige gamma vernieuwd, geactualiseerd, ja zelfs gedynamiseerd. Er waait immers een frisse wind door de designafdeling van de constructeur en dat is de Mazda 6, Mazda 2, RX 8 en ook de nieuwe Mazda 3 aan te zien. De koetwerklijnen zijn agressief, zelfverzekerd en origineel, maar benadrukken door de brede schouders en korte overhangen met sterk gewelfde wielkasten ook de soliditeit van het geheel. Een koerswijziging die de Japanners geen windeieren legt. Tijdens de eerste 8 maanden van dit jaar was het merk met 131.725 verkochte wagens zelfs het snelst groeiende merk in Europa. Dat stimuleert het zelfvertrouwen en met de 3 wil men het dan ook gaan opnemen tegen de zwaargewichten in het C-segment.

De Mazda 3 meet 4,42m in de lengte, 1,75m in de breedte en 1,46m in de hoogte. Dat is 5cm breder, 4cm hoger en vooral 20cm langer dan de 323. Daardoor kwalificeert de 3, verkrijgbaar als vijfdeurs of vierdeurs met koffer, zich voortaan als een echte volwaardige middenklasser én is het model gevoelig groter dan pakweg de VW Golf. De Sedan die overigens werd voorzien van een kofferklep waarbij de achterruit mee-opent (en zo het klassieke nadeel van de beperkte doorlaadopening bij vierdeurskoetswerk omzeilt) is zelfs nog 7cm langer. Het interieur wordt gedomineerd door donkere zacht aanvoelende plastics van hoogwaardige kwaliteit. De zetels bieden afdoende ondersteuning van de rug, zijn comfortabel en houden je stevig op je plaats als het bochtenwerk wat veeleisender wordt. Ruimte is er voldoende; zowel voor- als achteraan heb je nooit het idee met een compacte wagen op de weg te zijn. Voor de middenconsole en het instrumentarium werd geopteerd voor een high-tech look. Er zijn duidelijk verlichte ronde knoppen voor de bediening van de airco, en een dubbele rij horizontale toetsen voor de bediening van de audioinstallatie. Het instrumentenbord bestaat uit drie ronde klokken die door -diepe zilverkleurige ringen van elkaar gescheiden worden. Andere zilverkleurige accenten, zoals de omlijsting van de ventilatieopeningen en de luidsprekers in de deuren zorgen voor een dynamischer voorkomen. Omwille van het in de hoogte en de diepte verstelbare stuurwiel, dat overigens relatief klein is en prettig in de hand ligt, is het vinden van een goede zithouding kinderspel. De kofferruimte heeft bij de hatchback een inhoud van 300l en dat is wat aan de krappe kant. Bij de notchback komt de toename in lengte integraal ten goede van de kofferinhoud wat resulteert in een laadruimte van 413l.

Mazda zal de 3 in eerste instantie aanbieden met drie benzinemotoren en een diesel. Het gaat dan om een 84pk sterke 1.3l, een 105pk sterke 1.6l en een 2.0l met 150 paarden bij de benzines. Het dieselaanbod bestaat uit een fiscaal voordelige 1.6l CDVi common-rail turbodiesel van de laatste generatie, afkomstig van Ford. Die is 110pk en 245Nm sterk, maar zal ten vroegste vanaf maart verkrijgbaar zijn. In de herfst van 2004 komt er een 90pk-afgeleide van dezelfde krachtbron. We reden met de 1.6l benzine met automaat (vier verhoudingen en manuele selectie) in Sedan-uitvoering en de 2.0l vijfdeurs op een veeleisend, kronkelig en bergachtig parcours. In principe haalt de 1.6 100km/u in een vlotte 11sec en een top van 182km/u. De automaat heeft echter 12,4sec nodig en houdt het 8km/u eerder voor bekeken, maar gaf met een leeggewicht van 1.265kg nooit een logge of zware indruk. Integendeel, de motor reageert steeds vinnig en als het nodig is schuwt de automaat de hogere omwentelingssnelheden niet. Net als de Ford Focus C-MAX staat deze Mazda 3 op het onderstel van volgende generatie Focus. Een onderstel (dat gebruik maakt van McPherson veerpoten vooraan en een achterwielophanging met meervoudige geleiding) dat ons al op C-MAX wist te bekoren. De combinatie met de 3 is, niet geheel verassend omwille van het lagere gewicht en de gunstigere gewichtsverdeling, zo mogelijk nog overtuigender. Het weggedrag is progressief, voorspelbaar en eenvoudig controleerbaar onderstuurd, maar het gripniveau is dermate hoog dat onderstuur in normale omstandigheden nooit de kop op steekt. De ophanging vangt de schokken gewillig op, zonder overbodige koetswerkbewegingen en is toch stug genoeg voor wie liever wat dynamischer rijdt. Het onderstel en de tandheugelbesturing geven een constant accuraat beeld van de intenties van het chassis en dat zorgt voor rijplezier. Veel rijplezier, dat uiteraard nog hoger wordt als je opteert voor de 2-liter benzine. Die gaat immers naar 100km/u in 9sec en haspelt vooral de tussenspurtjes (bij inhaalmanoeuvres bijvoorbeeld) een stuk sneller af. Het brandstofverbruik van de 1.6 schommelt tussen 7 en 8l voor de gemengde cyclus. De 2.0 neemt genoegen met 8,2l/100km.

Mazda biedt de 3, net als de rest van het gamma, aan in de uitrustingniveaus i, Si, TSi en TRSi. De eerste twee daarvan zijn enkel voor de 1.3l voorzien, terwijl de 1.6 enkel als TSi verkrijgbaar is en de 2.0 steeds de meest volledige uitrusting TRSi krijgt. De combinatie met de diesel zal gemaakt kunnen worden met het Si, TSi en TRSi-niveau. De basisuitvoering heeft bumpers in koetswerkkleur, centrale vergrendeling een neerklapbare achterbank en een uitgebreide veiligheidsuitrusting. Die bestaat uit ABS met remkrachtverdeler en remassistentie, frontale en zijdelingse airbags, gordijnairbags, gordelspanners vooraan, drie hoofdsteunen achteraan en ISOFIX bevestigingspunten voor kinderzitjes. Bij de Si komen daar afstandsbediening en elektrisch bediende voorruiten en buitenspiegels bij. De TSi krijgt onder meer een lederen stuurwiel en manuele airco. De TRSi is de meest complete met een navigatiesysteem, lichtmetalen velgen, Xenon koplampen, mistlichten, automatische airco en stabiliteitscontrole. De prijzen beginnen bij € 14.599 voor de 1.3 vijfdeurs. De 1.6 is, meteen als TSi, verkrijgbaar voor € 16.999 terwijl de 2.0 in TRSi-uitvoering € 22.899 moet kosten. Dieselen zal kunnen vanaf € 17.999. De sedan kost in de beschikbare uitvoeringen steeds € 500 meer en voor de automaat moet je bij de 1.6 € 1.000 neertellen. Vooral de komst van de moderne dieselversie moet de verkoop in ons land een impuls geven. In 2003 waren 74,3% van de verkochte wagens in dit segment namelijk uitgerust met een dieselkrachtbron. Mazda hoopt ook op succes bij de fleet-klanten. 44% Van de wagens in dit segment behoren immers tot een vloot. Met de Mazda 323 en Premacy haalde de constructeur daar een aandeel van nauwelijks 11,1%. Met een product met de uitstraling en de kwaliteiten van de 3 moet dat beter kunnen, meent Mazda.