Een Japanner is toch anders dan een Europeaan. In het verre oosten durven ze wel eens anders te kijken naar het concept auto. Veelal nuchter, ook wel clever, maar vooral niet gehinderd door de bekommernis van een elegante styling. Dat kan tot verfrissende inzichten en resultaten leiden. Voor ze het goed beseften, waren de Japanners al SUV’s aan het ontwerpen. Die zie je nu in alle maten op elke straathoek. Maar in de jaren ’80 was de markt nog niet klaar voor de SUV’s. Japanners waren aanvankelijk zeer succesvol met hun modale, anonieme value-for-money-auto’s. Maar van zodra ze wilden afwijken, onderscheidend zijn, werden er bizarre keuzes gemaakt.

De ‘normale’ Tercel was een saaie vier- of vijfdeurs die zelfs de meest actieve ADHD’er kalm kon krijgen. Een flauwe poging om Koning Golf te imiteren. Maar in 1986 verscheen er plots een bizar experiment: de Toyota Tercel 4WD. Erg hoekig, een ruime koffer, 4x4-tractie en z’n tijd ver vooruit.

Erg onevenwichtig

Vooral z’n achterkant met erg onevenwichtige proporties riep controverse op. Opvallend rechte vlakken, de achterste zijramen kwamen lager dan de ramen in de deuren, sobere achterlichtblokken flankeren een groot uitgevallen achterklep. Niet echt elegant, maar wel praktisch. Met deze variant wou Toyota iets avontuurlijks realiseren. Geen koele ratio, maar vooral opvallen. Het mocht wat over the top gaan. Met zo’n auto scoorde je altijd op de kermis.

Van Japan, over Europa tot in de VS werd hij op de markt gebracht onder verschillende namen en lichte wijzigingen (bumpers en lichten). Ook in de succesvolle Netflix-serie ‘Breaking Bad’ kwam wel eens een gammele oude rode Tercel 4WD voorbij. Een goeie casting, dit creatuur hoort inderdaad meer thuis op een filmset dan in het gewone dagdagelijkse verkeer.

Een technisch samenraapsel

“Geen koele ratio, maar vooral opvallen”

In technisch opzicht ging de Tercel 4WD neuzen in de uitgebreide onderdelenbak van Toyota. Keuze genoeg. Te beginnen met een zeer modale (maar betrouwbare) 1.5 viercilinder. En om het nog wat aparter te maken, werd de break met vierwielaandrijving uitgerust, gekoppeld aan een (jawel) zesversnellingsbak. De auto ziet er forser uit dan z’n prestaties deden vermoeden. Slechts 62 pk. Dus een portie geduld was aangewezen bij inhaalmanoeuvres.

De vierwielaandrijving bij deze Tercel was iets apart. Hij beschikte over een tussenbak. Dat was het enige onderdeel dat specifiek voor deze Tercel gebouwd was en werd geïntegreerd in de versnellingsbak. Door aan een simpel pookje te trekken, kon de bestuurder tijdens het rijden, switchen van twee naar vierwielaandrijving en terug. In tegenstelling tot de meeste vierwielaangedreven auto’s hadden zowel voor-als achterwielen dezelfde omwentelingssnelheid. Dus geen conventioneel centraal differentieel, maar een directe mechanische koppeling, wat betekende dat de vierwielaandrijving alleen bij losse of gladde ondergrond aangewezen was. Anders zou de mechaniek en banden zware slijtage ondergaan.

Slim bekeken

Deze Tercel bood ook de mogelijkheid om bij vierwielaandrijving te schakelen naar de low gear (LG). Een extra lage versnelling, bedoeld om de wagen met veel beschikbaar koppel heel langzaam los te kunnen trekken uit modder of sneeuw. Tegenwoordig gebeurt zoiets met een knopje. Bij de Tercel 4WD was dat een extra tandwiel en een extra versnelling en dat werkte verbazend goed.

Net boven de radio en airco vonden de inzittenden een heuse inclinometer, waarop je de hellingshoek kon aflezen. Heel visueel. Volgens Toyota zou dit gadget de chauffeur een meer intense rijbeleving moeten bezorgen. Tja, als je verder niet veel meemaakt in je leven, zal dat laatste vast opgaan.

Misbegrepen, de SUV’s waren nog geen mode

Opvallen: ja, saai: neen, mooi: zeker niet, karaktervol: ja, praktisch nuttig: ja. Er viel wel wat te zeggen voor dit hybride experiment. Maar de vreemde combinatie van een uitgebouwd exterieur met een nogal goedkoop ogend interieur en een bescheiden motor met vierwielaandrijving, wist de (Europese) markt toch niet te overtuigen. De gewone Tercel kreeg op een aantal continenten nog een lange carrière. Maar het liedje van de bizarre AWD-break was na drie jaar uitgezongen. In 1988 werd het concept van ruimte en 4x4 overgedragen aan één van de vele Corolla-varianten. Of had Toyota toen al in de gaten dat SUV’s ooit het straatbeeld zouden domineren?