Dit hi-tech kunststukje stamt nog uit de tijd dat Citroën graag uitpakte met die knappe hydropneumatische vering. Deze ophanging bezorgde Citroën jarenlang comfort met grote C en werd de USP (unique selling proposition) van het Frans merk. Die befaamde hydropneumatica bood verrassende perspectieven en bleek méér dan een gadget voor zalig comfortabel cruisen. Het was nog de tijd dat Citroën niet te beroerd was om aparte keuzes te maken. Zo ook bij de Xantia, z’n populaire middenklasser van de jaren negentig. Aanvankelijk een gewone familiewagen, maar in 1997 verscheen een versie met heel bijzondere techniek die resulteerde in een verrassend snelle en efficiënt rijdende vijfdeurs.
13 in een dozijn of toch uniek in z’n klasse?
Even terug naar het begin: eind jaren ’80 kwamen de eerste plannen voor een opvolger van de succesvolle Citroën BX ter sprake. Citroën wou de drempel wat verlagen, niet teveel in z’n niche blijven steken. De uitdaging: een auto tekenen die enerzijds paste in de wat excentrieke historie van Citroen die tegelijk niet te veel potentiële kopers voor het hoofd stootte. De middenklasse-auto’s vertegenwoordigden in die periode nog een zeer groot segment. De SUV was nog geen hype.
Ziedaar de Xantia. Hij was mee met z’n tijd, scherpe lijnen, een uitgesproken wigvorm met lage neus en een taillelijn die oploopt voor een grote en praktische koffer. Niet toevallig sterke gelijkenissen met grote broer XM. Ook veel aandacht voor kwaliteit. Dat was hard nodig want Citroën had een reputatie van teveel miserie en kleine storingen. Fijn dat die onverwachte ritjes van en naar de garage telkens heel comfortabel konden verlopen, maar de reputatie moest dringend gecorrigeerd worden. En ja hoor, met de Xantia was een reuzenstap gezet.
Nog een stapje verder
De Xantia verscheen in 1993 met een overzichtelijk leveringsgamma. Simpel: een vijfdeurs of een break. En voor de motoren waren er benzine of dieselmotoren: van 1.6, 1.8, 1.9 of 2.0. Niets spectaculairs. Van een Xantia verwachtte niemand knalprestaties. Gewoon motoren die soepel draaien in lijn met het gezapige karakter van deze berline. Een leuke extra was de passief meesturende achteras, die zorgde voor een goede wegligging.
Tot 1997, toen de Xantia Activa z’n plaats kreeg helemaal bovenaan het gamma. Terwijl de gewone Xantia beschikte over een (intussen klassieke) hydropneumatische vering, had deze Activa een actief veersysteem gebaseerd op Hydractive-2. Of het SCCAR, Systeme Citroën a Controle Actif du Roulis. Een systeem waarbij een computer de afstelling van de vering razendsnel (elke 25 milliseconde) aanpaste aan gebeurtenissen op de weg zoals hard remmen, plotseling sturen, hard rijden, enz. Het gevolg was dat de rolbewegingen van de carrosserie werden tegengegaan. Een Xantia Activa bleef in bochten extreem vlak liggen. Een heel rare, tegennatuurlijke ervaring. Een auto leunt altijd wat, dat zijn de wetten van de fysica. Het Activa veersysteem zorgde er net voor dat overhellen in bochten teniet gedaan werd.
Ten allen tijde waterpas
Je kon zo gek doen als je wilde, de koets bleef nagenoeg horizontaal. De Activa was daarmee niet alleen comfortabel maar vooral erg stabiel. Tot op vandaag is volgens Teknikens Värld, het Zweedse instituut dat de beruchte elandtest uitvoert, de Xantia Activa nog steeds de recordhouder met de hoogste bochtsnelheid (85 km/u) ooit gemeten bij een elandtest. Sneller dan gereputeerde sportwagens als een McLaren 675 LT, Audi R8 V10 Plus of de toenmalige Porsche 911 GT3 RS.
Ook al kon de bestuurder door middel van een knop kiezen uit comfortabele of sportieve afstelling, toch had de Xantia, vergeleken met deze uitgesproken sportwagens een vage besturing en was het gewicht merkelijk hoger. Maar hij bleef vlak liggen en je kon verrassend snel een bocht nemen. Je voelde nauwelijks wat de auto aan het doen was of waar z’n bereik lag. Uiteraard zijn er pure sportwagens die ook heel weinig rollen maar die zijn daar voor ontworpen en vergen andere compromissen. De Xantia gaf geen krimp en evenmin veel feedback aan z’n bestuurder. Toch mee oppassen!
Een snelle topper
Een volledig vlak weggedrag en daarbovenop een echte topmotor. Vanaf 1997 was de Xantia op z’n best. Met dank aan de gloednieuwe 3.0 V6 met 24 kleppen en 194pk. Een samenwerking van Renault en PSA zorgde voor een heerlijke V6 die later ook te vinden zou zijn in een hele reeks grote Franse auto’s. Standaard met automaat, een logische keuze, geheel in lijn met dit Franse vliegende tapijt. Citroën stond vooral bekend voor z’n heerlijk comfort en z’n innovatiedrift. Toch hebben de excentrieke Fransen altijd snelle auto’s in hun gamma gehad: de Citroën SM, de CX GTI Turbo, een BX 16S, een Visa Chrono en er was de uitgebouwde ZX die jaar na jaar Paris-Dakar kon winnen. De Xantia Activa V6 hoorde ook in dat rijtje, en zelfs meer. Hij bleek een verrassende exoot met een topmotor en lekker dik aangekleed met knappe velgen en velours bekleding.
In z’n geheel was de Xantia een behoorlijk succes voor Citroën. Er werden meer dan 1,2 miljoen exemplaren van gebouwd. Daar kan een klassieke gezinswagen of break dezer dagen alleen maar van dromen. Meer nog, bij Citroën vind je dit type niet eens meer terug in het gamma.
