We halen eerst de Stratos Zero aan. Dat is een extreem futuristisch gelijnde stijlstudie die in 1970 op de Salone dell'automobile di Torino aan het grote publiek werd voorgesteld en nu nog steeds van buitenaardse afkomst lijkt. Het ontwerp, dat zo goed als geen gemeenschappen met dat van het productiemodel van de Stratos vertoont, kwam eveneens van de hand van Bertone's toenmalige hoofdesigner Marcello Gandini en die verkoos de scherpe aanpak. De auto was met 3,58m op de meetlat uitzonderlijk kort en toornde amper 84cm boven het podium uit. Voor de bestuurder werkte hij voornamelijk tunnelvisie in de hand.
Lang na de feiten werd de Zero tweemaal door wijlen Michael Jackson gebruikt. Eenmaal voor 'Moonwalker', een prent uit 1988, en andermaal tijdens de opnames van de videoclip van Smooth Criminal. Na een lange rustpauze in het Bertone-museum ging het exemplaar in kwestie in 2011 op een Italiaanse veiling onder de hamer voor een aardig bedrag van € 761.600.
Een jaar na de voorstelling van de Stratos Zero kwam Lancia in Turijn met het prototype van de Stratos HF of High Fidelity op de proppen. Onderhuids lag niet langer een 1.6l V4-motor uit de Fulvia, maar een 190pk sterke 2.4l V6 uit de Ferrari Dino. Een rally-avontuur lag in het verschiet en de aftrap werd gegeven door Lancia's teamleider Cesare Fiorio, fabrieksrijder Sandro Munari en de Britse piloot en ingenieur Mike Parkes. In '72 gingen de testsessies van start en liet Lancia de prototypes in zoveel mogelijk rally´s opdraven om zodoende alle kinderziektes uit de auto te halen. De eerste winst werd geboekt tijdens de rally van Spanje in 1973. Dat jaar werd ook de productie ingezet.
De reglementen van het World Rally Championship (WRC) schreven voor dat er uiteindelijk vierhonderd straatexemplaren van de auto geproduceerd moesten worden om mee te mogen dingen in Groep 4. Officiële cijfers zijn er niet, maar de totale oplage van de Stratos bedraagt volgens Bertone 492 stuks. De rallyversies konden op bijna 100pk extra rekenen en in een later stadium werden er dankzij een KKK-turbo tot wel 560 paarden opgewekt. Drukgevoede exemplaren mochten wel enkel in Groep 5 worden ingezet en bleken minder betrouwbaar dan de ongeblazen modellen. De productie-Stratos - met Stradale achter de naam - had minder dan 5 tellen nodig om 100km/u te bereiken en kon tot 232km/u blijven doorrazen.
Samen met scheurijzers als de Fiat Abarth 124, de Ford Escort RS1600 en de Toyota Celica startte de Lancia in '74 aan het tweede seizoen van het FIA WRC. De Stratos HF bleek meteen competitief en liet alle tegenstrevers letterlijk als figuurlijk stof happen. Lancia´s rallykanon won drie van de acht rallyrondes en trok mede dankzij een aantal punten van de Fulvia het wereldkampioenschap voor Lancia naar zich toe. Ook de Targo Florio kon hij op zijn naam schrijven. Vervolgens won de kleine Italiaan het felbegeerde rallykampioenschap in '75 en '76 en sindsdien wordt het model als één van de meest gevreesde rallymachines ooit beschouwd. Onder meer de rally van Monte Carlo van '75, '76 en '77 maken deel uit van zijn palmares, telkens met Munari achter het stuur. Pas in 1981, het jaar waarin waarin de Stratos voor de laatste keer een hoogste podiumplaats bezette, kwam het Italiaanse merk met een opvolger voor de dag. Die werd Rally 037 gedoopt.
Meer foto's van de Stratos en de Stratos Zero kan je in de fotospecial bekijken.
