BMW heeft een X5 op waterstof. De iX5 Hydrogen. Want de marketingjongens moesten er natuurlijk die ‘i’ bij sleuren, net zoals er absoluut blauwe accenten moesten toegevoegd worden aan het koetswerk en het interieur. Maar dat doet er allemaal niet toe. De iX5 Hydrogen is immers niet te koop. Hij heeft geen prijs. Het gaat om wat de Duitsers een ‘pilootvloot’ noemen. Er worden er precies 100 van gemaakt. Die dienen hoofdzakelijk om de reacties van de markt te testen. Volgt BMW z’n klassieke stramien dan volgt er hierna een eerste model in een beperkte reeks. Meestal slechts beschikbaar voor specifiek geselecteerde klanten. Pas daarna wordt de technologie helemaal in serieproductie genomen.

BMW: “je kan perfect efficiënt waterstof maken”

Die technologie is hier dus een brandstofcel. Een auto die waterstof tankt, rijdt als een elektrische auto en alleen waterdamp uitstoot. Volgens voorstanders biedt die oplossing een groter praktisch gemak dan een traditionele elektrische auto met een grote batterij. Een auto met brandstofcel ziet z’n rijbereik bijvoorbeeld niet slinken bij koud weer, kan beter een last slepen dan een traditionele elektrische auto en kan op vijf minuten weer volgetankt worden. Tegenstanders van de brandstof halen steevast aan dat ze minder efficiënt is dan elektriciteit rechtstreeks in een elektrische auto pompen. Er komt immers nogal wat stroom aan te pas om een kilogram waterstof te produceren.

Maar BMW vindt die stelling onvoldoende pragmatisch. “Want je bent niks met energie alleen. Je moet immers ook energie kunnen aanbieden op het juiste moment.” Stroom wordt in het netwerk nergens gebufferd. Waterstof kan volgens de Duitsers zo’n buffer zijn. Ze willen zelfs niet horen van de grotere inefficiëntie. “Een zonnepaneel in Afrika haalt 2,5 keer meer rendement dan in onze contreien, dus je kan daar perfect efficiënt waterstof maken”, klinkt het. En hier is nog zo’n argument: “waterstof van daar rechtstreeks naar de auto brengen moet je vergelijken met gas of fossiele brandstof in Europa naar een centrale vervoeren en vervolgens de stroom naar de auto brengen”. Om maar te zeggen dat de discussie nog lang niet beslecht is.

Met een brandstofcel van Toyota

“Om maar te zeggen dat de discussie nog lang niet beslecht is”

BMW is alleszins niet het enige merk dat in waterstof gelooft. Gedoodverfde concurrent Mercedes investeerde er in het verleden al fors in, maar laat dat onderzoek nu op het schap liggen. Anders is het bij Honda, Toyota en Hyundai. Die laatste twee hebben in ons land zelfs al een brandstofcelauto in de catalogus. Bij Hyundai is dat een SUV: de Nexo. Bij Toyota is het een sedan: de Mirai. De X5 gebruikt overigens heel wat componenten van Toyota, want beide groepen hebben een samenwerkingsovereenkomst. BMW haalt door enkele ingrepen wel meer stroom uit dezelfde brandstofcel als de Mirai. Een elektromotor drijft de wielen aan, een versnellingsbak is er niet. Er wordt een permanent vermogen van 170pk opgewekt. Een kleine accu (2kWh, of gauw 25 keer kleiner dan die van een elektrische auto) buffert stroom. Door niet alleen opgewekte stroom, maar ook stroom uit de buffer te halen kan de iX5 Hydrogen 400pk ter beschikking van z’n bestuurder stellen. Voor korte tijd, tenminste. Je kan er wel mee naar 100k/u in minder dan 6 seconden, maar de op 185km/u afgeregelde topsnelheid is er in functie van het permanent beschikbare vermogen van 170pk.

Lichter dan een auto met grote batterij

Rijden doet de iX5 Hydrogen in essentie als een elektrische wagen. Er is soms een zichtbare uitstoot van waterdamp, maar het aggregaat is wel perfect geruisloos. De tanks zitten onder de achterbank en de middentunnel. De hele opstelling weegt nu al zo’n 150kg minder dan die van een elektrische auto met grote batterij en de ingenieurs denken dat ze op weg naar serieproductie nog een hoop extra gewicht kunnen besparen. Plaats hebben we wel nodig, waardoor de opstelling in deze ‘X’ wellicht alleen geschikt is voor auto’s van de categorie 5-Reeks en hoger. “Maar er zijn goedkopere, kleinere installaties mogelijk op termijn” zegt BMW daarover.

Te weinig tankstations

Tanken is een opmerkelijk eenvoudige gebeurtenis. Het vertoont wat overeenkomsten met LPG tanken, omdat het een tankproces onder druk is. Maar er is niks ingewikkelds, gevaarlijk of tijdrovend aan. Je kan ongeveer 1 kg waterstof per minuut tanken. Het gemiddelde waterstofverbruik bedraagt zo’n 1,2kg per 100km.

Momenteel zijn er nog weinig waterstoftankstations. België telt er wellicht een tiental. Wereldwijd zijn er niet eens duizend, maar Europa is wel een koploper. De prijs van waterstof varieert nog fors. Een tankstation in de Antwerpse haven rekent 18 euro per kilogram. Eentje 20km verderop slechts 10 euro. Experten gaan ervan uit dat de prijs van waterstof na verloop van tijd kan zakken tot 3 euro per kilogram.

Technische gegevens
BMW iX5 Hydrogen
Pilootvloot: 100 auto’s
Permanent vermogen brandstofcel: 170pk
Maximumvermogen aandrijfcombinatie: 401pk
Rijbereik: 503km
Tankinhoud: 6kg waterstof
Topsnelheid: 185km/u (begrensd)
Acceleratie van nul naar 100km/u: minder dan 6 seconden