Mobiliteitsminister Lydia Peeters wil de rijopleiding in Vlaanderen hervormen. Het doel: de kwaliteit en dus de verkeersveiligheid verbeteren. Maar het hervormingsplan dreigt minder vermogende jongeren te benadelen. Wie geen dure rijopleiding kan betalen, zou langer moeten wachten om het praktijkexamen af te leggen. Begeleiders zouden ook een opleiding moeten volgen.

“Jonge autobestuurders zijn nog altijd oververtegenwoordigd in de ongevallenstatistieken. Het is mijn doel om de kwaliteit van de rijopleiding te verbeteren en ook de toegankelijkheid te verhogen. Het behalen van een rijbewijs moet ook voor iedereen betaalbaar blijven”, zegt minister Peeters (Open Vld). Ze liet de bestaande rijopleiding evalueren door het Instituut voor Mobiliteit (IMOB) van UHasselt en komt op basis daarvan met een reeks voorstellen. 

Langer oefenen

Momenteel kun je al na een oefenperiode van minstens drie maanden het praktijkexamen afleggen. Minister Peeters wil daar vijf maanden van maken. “Zo krijgen kandidaat-bestuurders meer tijd om ervaring op te doen en kunnen ze meer kilometers afleggen. Tenzij ze een traject bij een erkende rijschool hebben gevolgd, hebben we geen zicht op het feit of kandidaat-bestuurders genoeg oefenen of niet. Tijdens deze periode willen we hen motiveren om zich heel goed voor te bereiden op het praktijkexamen zodat hun slaagkansen verhogen.”

Wie rijk is, mag sneller / Dure shortcut

Net als in Brussel en Wallonië zou er een ‘shortcut’ naar het praktijkexamen komen waarbij je dertig uur les volgt bij een rijschool. “Het is het enige traject waarbij we de garantie hebben dat de kandidaat-bestuurder minstens dertig uur intensieve professionele begeleiding heeft gehad. Bij elk ander traject ontbreekt die garantie. Iemand die twintig uur rijschool heeft gevolgd laten we ook al toe in het verkeer onder bepaalde voorwaarden. Het traject van dertig uur is echter geen vrijgeleide naar het rijbewijs. Er moet nog altijd een examen worden afgelegd”, verklaart de minister in een toelichting van haar plannen.

Dit kan handig zijn voor wie bijvoorbeeld snel een rijbewijs nodig heeft voor z’n job, maar zorgt tegelijk voor ongelijkheid. Wie de klassieke weg volgt, mag – als deze plannen werkelijkheid worden – pas na minstens vijf maanden oefenen het praktijkexamen afleggen. Een rijopleiding van dertig uur geeft je echter direct toegang tot het praktijkexamen. Langer oefenen voor meer verkeersveiligheid is dan kennelijk niet meer van tel. Bovendien betaal je voor een rijopleiding van dertig uur al snel meer dan 2.000 euro. Toch wel een aparte definitie van ‘voor iedereen betaalbaar’. Nu ja, de minister vond eerder ook al dat auto’s nog veel duurder moeten worden. 

Verplichte cursus voor begeleider

De goedkopere formule waarbij je leert rijden met een begeleider, mag volgens de minister blijven … maar dan wel opnieuw met een vormingsmoment voor de begeleider. Twee jaar geleden werd dit door de Raad van State afgeschaft (een technische kwestie: het vormingsmoment werd gekoppeld aan de afgifte van het rijbewijs, maar dat bleek een federale bevoegdheid). Mama of papa moet dus in de toekomst wellicht weer naar de (digitale) schoolbank. 

“We zijn het enige land in West-Europa die deze (betaalbare) manier om het rijbewijs te halen kent. Wel willen we graag het vormingsmoment voor begeleiders opnieuw invoeren en op lange termijn digitaliseren. Zo’n vormingsmoment moeten we zien als een maatregel die de verkeersveiligheid ten goede komt. Wanneer iemand een kandidaat-bestuurder opleidt, kan het geen kwaad om de kennis op te frissen en praktische tips mee te krijgen”, vindt minister Peeters.

Examen met gps

Daarnaast liggen nog enkele andere aanpassingen op tafel. Zoals de verplichting om het praktisch examen af te leggen met gps. Vandaag kun je nog kiezen of je het met of zonder gps doet. De risicoperceptietest – waarbij je risico’s moet inschatten na het bekijken van videobeelden uit het verkeer – zou verschuiven van het examen zelf naar het midden van de proefperiode. Ook zou je bij het praktisch examen altijd minstens één ‘moeilijk’ manoeuvre moeten doen. Vandaag kunnen dat ook twee ‘gemakkelijke’ manoeuvres zijn. De exacte aanpassingen aan de rijopleiding moeten nog beslist worden, maar één ding lijkt al duidelijk: het wordt moeilijker en duurder om een rijbewijs te halen.