Je auto tanken is er de jongste tijd niet goedkoper op geworden. Een sterk gedaalde vraag naar olieproducten maakte aan het begin van de coronacrisis benzine en diesel goedkoper dan ze in tijden geweest waren. Maar dat effect is al lang weggeëbd en de brandstoffen zijn nu ronduit duur. Wie een elektrische auto als alternatief aanziet voor een hoge brandstofkostprijs, kan maar beter geen netstroom of laadpaal nodig hebben om hem op te laden. Nu al is de energiekost per 100km voor een elektrische auto vaak vergelijkbaar met die van een benzine- of dieselvoertuig. Dat blijkt uit berekeningen van mobiliteits- en reisbijstandsorganisatie VAB.
Elektriciteit werd sneller duurder dan conventionele brandstof
“Zonnepanelen zijn methode om energiekost omlaag te halen”De kostprijs van energie steeg dit jaar al fors. Voor vaste contracten bedraagt de verhoging gemiddeld 28 procent. Voor variabele contracten wordt dat soms zelfs meer dan zestig procent. Die hogere energiefactuur heeft een dramatisch effect op het vermogen van de elektrische auto om te concurreren met gevestigde brandstofsoorten.
De elektrische auto verbruikt meer dan hij belooft
In het kader van de VAB-gezinswagenverkiezing van het jaar voerde VAB een hele reeks metingen uit. Daaruit bleek al dat de huidige generatie brandstofaangedreven auto’s in reële omstandigheden verbruikscijfers kunnen voorleggen die erg dicht in de buurt van het opgegeven WLTP-verbruik liggen, terwijl elektrische auto’s doorgaans fors liegen over hun verbruik. Er zijn uitschieters tot wel 62%, maar gemiddeld verbruikt een elektrische auto een derde meer dan aangegeven (en rijdt hij dus ook 30% minder ver).
Gebaseerd op dat reële verbruik berekende VAB de échte energiekost per 100km. Voor benzine en dieselwagens hield die rekening met de prijs op het moment van berekening. Voor elektriciteit ligt de zaak echter ingewikkeld, want die is sterk afhankelijk van het contract en de installatie van de betrokken gebruiker. Daar ging VAB uit van de gemiddelde prijsstijging voor de Belgische consument, wat neerkomt op een kost per kWh van 0,41 euro. Wie een vast contract heeft zal wellicht een lagere energiekost per 100km zal hebben. Maar wie z’n EV voltapt met een contract met variabele prijs betaalt wellicht nog meer. Ter vergelijking: vorig jaar ging de organisatie nog uit van 0,28 euro per kWh. Het spreekt voor zich dat wie z’n EV tankt met voordelige stroom uit zonnepanelen, wéér een andere berekening moet maken. Aan een snellaadpaal opladen kan trouwens nog eens duurder uitvallen. Ionity hanteert zonder gunstarief al zonder verpinken een prijs van 0,79 euro/kWh. De kostprijs is niet alleen relevant voor particuliere gebruikers: ook bedrijven die hun werknemers gratis laten opladen kijken tegen deze problematiek aan.
Energiekost per 100km
De door VAB gemeten EV met de laagste kostprijs per 100km is de Dacia Spring, ook meteen de goedkoopste elektrische auto op de markt. Daarmee rij je 100km ver voor amper 5,21 euro. Geen enkele conventioneel aangedreven auto kan daarmee wedijveren. Bij andere EV’s zien we toch snel andere cijfers. Allen de allerkleinsten (zoals de Mini en Fiat 500) blijven onder 8 euro. De dorstigste laten zelfs een energiekost van ruim 10 euro/100km optekenen. De Ford Mustang Mach-e is met 10,95 euro de duurste van allemaal. In de categorie van de conventioneel aangedreven grote gezinswagen is de SsangYong Korando de duurste met een energiekost van 14,4/100km, gevolgd door de Ford Kuga met 11,64 euro. Maar 6 van de 15 gemeten auto’s geraakt ook onder 10 euro/100km.
De rechtstreekse vergelijking tussen elektrisch en benzine of diesel
“autorijden wordt in de toekomst nog eens flink duurder”Helemaal interessant wordt het wanneer de cijfers van de Citroën C4 en de SsangYong Korando worden bekeken. Die bestaat immers zowel met conventionele motoren als in een elektrische variant en ze werden telkens beiden werden door VAB aan metingen onderworpen. De Citroën C4 was de enige diesel uit het aanbod en bleek zelfs zuiniger dan het opgegeven cijfer, waardoor hij uitkomt op een energiekost van 7,74 euro/100km. De elektrische e-C4 kost elke 100km dan weer 8,41 euro aan stroom. Méér dan de dieselwagen. Daar bovenop is het prijsverschil tussen beide auto’s aanzienlijk. De C4 op diesel staat in de catalogus vanaf 31.250 euro, terwijl de elektrische variant minstens 39.750 euro kost. Een verschil van 8.500 euro. De elektrische C4 is in Vlaanderen (voorlopig) niet onderhevig aan rijtaks in BIV, maar de verschillen zijn van die aard dat ze het prijsverschil op basis van de verstrekte gegevens niet kunnen compenseren. De C4 op diesel vergt een inschrijvingstaks van 595,53 euro en een jaarlijkse rijtaks van 265,39 euro. De aankoopprijs in onderstaande tabel is overigens niet de vanafprijs hierboven, maar telkens de exacte prijs van het door VAB gemeten model (*).
De SsangYong Korando laat heel andere cijfers zien. De benzineversie verbruikte tijdens test van VAB precies 8l/100km en komt zo aan een energiekost van 14,4 euro/100km. Zoals gezegd, het hoogste cijfer van alle geteste auto’s. Op stroom is hij evenmin echt zuinig: 23,9kWh/100km werd opgetekend, wat hem een energiekost van 9,80 euro/100km oplevert. Maar ook hier is het verschil in aankooprijs significant. 31.790 voor de benzine en 45.520 voor de elektrische auto. De inschrijvingstaks op de benzine is iets meer dan 800 euro, terwijl de jaarlijkse rijtaks niet boven de 300 euro uitkomt. Wie z’n meerprijs van de elektrische versie op vijf jaar tijd wil goedmaken zal er net geen 250.000 kilometer mee moeten afleggen. Voor de meeste mensen is dat een weinig realistische opgave.
Renabiliteit elektrische auto staat nu al onder druk
De elektrische auto lijkt met de huidige energietarieven alleen economisch rendabel wanneer er kan opgeladen worden tegen tarieven die fors lager zijn dan die van het net. Zonnepanelen zijn dan een geijkte methode om de energiekost per 100km omlaag te halen, maar daarvoor moet niet alleen de meerprijs voor een elektrische auto, maar ook de investering van de zonnepanelen in de berekening ingebracht worden.
Tenslotte moet nog aangestipt worden dat de hierboven geafficheerde energiekosten per 100km bij de brandstofaangedreven auto’s een merkbaar hogere percentage aan belastingen (accijnzen en BTW) omvat. Voor stroom is dat 39% (inclusief 17% BTW). Bij brandstof is dat telkens iets meer dan 50% (inclusief 21% BTW). In de toekomst zal de overheid bij een algehele omschakeling op elektrisch autorijden op één of andere manier (waarbij steeds weer de kilometerheffing opduikt) het verschil in belasting moeten bijpassen om geen gaten in de begroting te slaan. Telt de automobilist de twee bij elkaar op dan is de conclusie voor de hand liggend: autorijden wordt in de toekomst nog eens flink duurder.
