Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open Vld) heeft geen al te beste beurt gemaakt bij de zes miljoen automobilisten van ons land. Bij gebrek aan een degelijk voorbereid klimaatplan werd plots een verbod op niet-elektrische auto’s uit de hoed getoverd. In De Standaard doet ze er dit weekend nog een schepje bovenop: volgens de minister mogen auto’s aan de kant en komt er bovendien een kilometerheffing. 

“In de visie van de minister kunnen kennelijk alleen de rijken nog met een eigen auto rijden”

Een zelden gezien staaltje politieke profileringsdrang op de kap van de gewone automobilist: zo kunnen we de recente acties van Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters wellicht nog het best samenvatten. Om niet met lege handen naar de klimaattop in Glasgow te trekken, moest de Vlaamse regering snel nog enkele maatregelen bedenken. En dus lag plots het plan op tafel om alleen nog elektrische auto’s nieuw in te schrijven vanaf 2027. Meer nog: vanaf 2030 zou je een auto met verbrandingsmotor zelfs niet meer als tweedehands mogen inschrijven.

Totaal onrealistisch uiteraard. Er kunnen tegen 2030 nooit voldoende elektrische wagens beschikbaar zijn om te voldoen aan de vraag van de tweedehandsmarkt (die groter is dan de markt voor nieuwe auto’s). De facto zou de minister van Mobiliteit met dit plan minder kapitaalkrachtige gezinnen die een auto nodig hebben simpelweg immobiel maken of verplichten om zo lang mogelijk door te rijden met hun oude (en dus meer vervuilende) auto. Een averechts effect dus.

Elektrisch tegen 2029

Uiteindelijk werd het plan herzien. Over regels voor de tweedehandsmarkt wordt zelfs niet meer gesproken. Ook de timing voor nieuwe elektrische auto’s werd aangepast. Die zullen pas vanaf 2029 verplicht zijn, twee jaar later. En er worden voorwaarden aan gekoppeld. Er moet voldoende laadinfrastructuur zijn (een probleem vandaag), elektrische auto’s moeten tegen dan betaalbaar zijn (volgens minister Peeters kost een elektrische wagen tegen 2025-2026 evenveel als een benzine of diesel, quod erat demonstrandum) en het aanbod elektrische wagens moet ruim genoeg zijn (wat wellicht wel lukt, er zijn vandaag al meer dan zestig modellen).

Tunnelvisie

Het blijft een vreemde gang van zaken als je weet dat de verbrandingsmotor in Europa pas in 2035 verboden wordt. Waarom wil Vlaanderen nu plots zes jaar ‘vooroplopen’? Zeker niet omdat het vandaag een voorsprong zou hebben qua laadinfrastructuur. Integendeel: wie een publiek laadpunt wil aanvragen in de buurt, moet momenteel wachten tot volgend jaar omdat Vlaanderen nog nieuwe regelgeving uitwerkt. Minister Peeters is zich bewust van het tekort aan laadmogelijkheden en heeft ambitieuze plannen om dit in orde te brengen. Het doel is om in Vlaanderen tegen 2025 in totaal 35.000 laadpalen te hebben ofwel amper één publieke laadpaal per tien elektrische wagens. 

Je kunt je ook afvragen waarom andere technologieën (denk bijvoorbeeld aan synthetische brandstoffen) geen kans meer krijgen om zich te ontwikkelen in personenwagens. De Vlaamse regering legt (net als veel andere overheden) al haar eieren in één mandje: dat van de elektrische auto. Niet bepaald een liberale denkwijze, zo’n technologisch monopolie …

Duur autobezit, nog duurder autogebruik

Minister Peeters lijkt overigens nog meer plannen te hebben die de automobilist op kosten zullen jagen. Dat blijkt uit een interview in De Standaard, waarin ze zegt: “Ik was vorige week op werkbezoek in Denemarken, ons grote voorbeeld. De auto's staan daar aan de kant, omdat het bezit duur is en het gebruik nog meer. Daar moeten we naartoe. We moeten stoppen met te denken dat iedereen zijn eigen wagen moet hebben. Een deelauto vervangt acht privéwagens.”

In de visie van de minister kunnen kennelijk alleen de rijken nog met een eigen auto rijden. Ook lijkt ze te vergeten dat België nu al Europees kampioen is in autobelastingen. Volgens een onderzoek van de Europese federatie van autobouwers ACEA betaal je hier per jaar 3.187 euro per voertuig, tegenover 2.251 euro in ‘grote voorbeeld’ Denemarken.

Slimme kilometerheffing

In het interview gaat ze ook dieper in op een mogelijke kilometerheffing. Lydia Peeters: “De vraag is niet of er een slimme kilometerheffing komt, maar wanneer. We hebben afgesproken om studies te bestellen. We gaan na of de bestaande kilometerheffing voor vrachtwagens uitgebreid moet worden naar bestelwagens. Ook de fiscaliteit van personenwagens zal worden bestudeerd.”

Minister Peeters gelooft dat elektrificatie positief is, maar is niet blind voor het fileprobleem. “Elektrificatie is goed voor het klimaat, maar ook elektrische auto's staan in de file. De economische kosten daarvan zijn enorm. Er is fiscale sturing nodig en het wegvallen van de accijnzen moet gecompenseerd worden. Het moet natuurlijk gaan om een slim systeem, gefocust op gebieden en tijdstippen die gevoelig zijn voor congestie, zoals in de Vlaamse ruit. Waar ik woon bijvoorbeeld, in Dilsen-Stokkem, zijn er voor de auto nauwelijks alternatieven. Daar kan een nultarief gelden. Er is helemaal geen sprake van een platte stadstol zoals in Brussel”, klinkt het.