De invoering van lage-emissiezones ging ook in ons land gepaard met de nodige controverse. En het blijft een onderwerp dat zowel gemoederen als discussies verhit. Over de uitbreiding ervan in Gent, die nog steeds op de agenda staat. Over de feitelijke gevolgen voor de luchtkwaliteit, die lang niet duidelijk zijn. Over de zalvende kwaliteiten voor de stadskas, die wél zo helder als pompwater zijn…

Gunstmaatregel voor oldtimers overal in Europa, maar niet in Vlaanderen

Vlaanderen toonde zich bij de invoer van LEZ-zones in Antwerpen en Gent, ook erg onverzettelijk ten aanzien van oldtimergebruik. De twee Vlaamse steden schreven daar een eigen verhaal, want in vergelijkbare zones in andere Europese landen, wordt bijna altijd een uitzondering gemaakt voor klassieke voertuigen. In eigen land is die er overigens ook in de LEZ-zone in Brussel, die andere toegangscriteria hanteert.

In Antwerpen en Gent kan een oldtimerbezitter gebruik maken van een “verlaagd tarief” wanneer het voertuig ouder is dan 40 jaar. Dat verlaagde tarief van 20 euro per week, 30 euro per maand, 75 euro per vier maanden en 180 euro per jaar vertegenwoordigt echter nog steeds een flinke verhoging ten aanzien van de jaarlijkse rijtaks voor gebruik van het ganse grondgebied. Minstens even erg is echter dat België auto’s van 30 jaar of ouder als oldtimer beschouwd (vroeger was het zelfs slechts 25 jaar). Het alternatief is het gebruik van een dagpas, tot 8 keer per jaar. Eén dagpas kost met 35 euro bijna net zoveel als de verkeersbelasting voor een gans jaar.

Dat betekent dat heel wat eigenaars, zelfs als ze zich verzoenen met de beperkingen van het oldtimerstatuut (zie hier), angstvallig de grenzen van LEZ in de gaten moeten houden en geconfronteerd worden met een veel hogere belastingdruk dan bij de aankoop.

Protest tegen LEZ houdt aan

De beweerdelijk discriminatoire manier waarop de plaatselijke overheden de oldtimer viseren, ondanks het beperkte gebruik van die auto’s, stootte bijna alle bezitters en liefhebbers tegen de borst. Heel wat eigenaars groepeerden zich in de protestbeweging Red De Oldtimer, die pleit voor een LEZ-vrijstelling voor voertuigen met een zogeheten O-nummerplaat. De protestacties van de groepering bleven niet onopgemerkt. Een meeting in Sint-Niklaas werd prompt de grootste oldtimerverzameling die ons land ooit gezien had. En een afscheidsrit net voor de invoering van de LEZ in Gent bracht zoveel volk op de been dat de politie oldtimers de toegang tot het centrum ontzegde, "om de veiligheid te garanderen".

Ook bij traditionelere instanties, zoals de Belgische Vereniging voor Oude Voertuigen (het vroegere BOVV, nu BEHVA) groeit het verzet. Die federatie die de Belgische oldtimerverenigingen overkoepelt, sloeg onlangs de handen in elkaar met Traxio, de federatie van garagehouders. De jacht op de oldtimerliefhebber wordt immers ook aanzien als een economische bedreiging. De sector heeft een significant economisch belang. “De LEZ-hetze kost jobs” klinkt het daar.

Definitieve regeling opgenomen in regeerakkoord, maar waar blijft ze?

De druk van de publieke opinie zorgde ervoor dat een definitieve regeling voor oldtimers in 2019 werd opgenomen in het Vlaamse regeerakkoord. “We zorgen voor een uniform kader voor steden en gemeenten die kiezen voor een lage-emissiezone. Voor old-timers voorzien we een definitieveen uniforme oplossing” staat daar te lezen. Een erg algemene bewoording die in geen geval de door de oldtimer-belangengroepen beoogde vrijstelling belooft.

De oldtimerliefhebber als politieke speelbal

Eén en ander zorgt voor politiek getalm. Een voorstel tot vrijstelling krijgt onder meer tegenkanting van Groen en fietsersvereniging, verklappen bronnen dicht bij besprekingen aan deze redactie. De oldtimerliefhebber riskeert ook de inzet te worden van een ordinair politiek spel. Deze redactie vernam al van bronnen dichtbij de besprekingen dat een definitieve oplossing uit electorale overwegingen pas aangekondigd zou worden tegen een volgende legislatuur. Politieke actoren lijken van mening te zijn dat de stem van honderdduizenden oldtimerliefhebbers zo tijdens de volgende verkiezingen ten gelde kan gemaakt worden.

Om één en ander makkelijker verteerbaar te maken voor tegenstanders die vrezen dat oldtimers misbruikt worden voor dagelijkse verplaatsingen, ligt inmiddels al een voorstel ter tafel dat de ANPR-camera’s inschakelt om het gebruik ervan te controleren.

Oldtimers willen vooral de stad uit

Jens Anno van Red De Oldtimer relativeert inmiddels de angst van tegenstanders. “Oldtimerliefhebbers staan niet te popelen om in de stad te gaan rijden. Ze willen vooral uit die stad geraken en daaraan zouden geen kosten verbonden mogen zijn”.