Waar al die elektriciteit vandaan moet komen wanneer we straks met z’n allen (geheel of gedeeltelijk) elektrisch gaan rijden, is nog geen uitgemaakte zaak. Volgens Synergrid, de federatie van netwerkbeheerders, riskeert België een stroomtekort voor het equivalent van enkele kernreactoren. Aan de andere kant zijn er berekeningen waaruit zou blijken dat er helemaal geen extra stroombronnen voorzien moeten worden. Er is in elk geval weinig politieke impuls om dit vraagstuk op te lossen.
Is er te weinig stroom voor elektrische auto’s?
In Duitsland nam het Ministerie van Economische Zaken de afgelopen maand het heft in handen. Dat diende een wetsvoorstel in waarin de thuislaadtijd van elektrische auto’s de facto wordt gerantsoeneerd. Het wetsontwerp werd teruggetrokken, maar er wordt algemeen van uitgegaan dat de problemen met elektriciteitstoevoer binnen afzienbare tijd weer op de agenda staan. “Als meer mensen hun elektrische auto gaan opladen, zal het stroomnetwerk immers overbelast worden”, staat in het Duitse opinieblad Focus.
Overheden investeren te weinig in uitbreiding elektrische infrastructuur
Onder meer de VDA, het verbond van Duitse Automobielconstructeurs, lobbyde hard tegen het nieuwe wetsvoorstel. Net als in vele andere landen in Europa wil de politiek een verschuiving van een thermische naar een elektrische aandrijving forceren. De huidige Europe emissierichtlijnen (die geen uitstoot toekennen aan elektrisch gereden kilometers) maken die omschakeling binnen afzienbare termijn onvermijdelijk. Duitsland spendeert honderden miljoenen aan het subsidiëren van elektrische voertuigen. Tegelijk wordt er onvoldoende geïnvesteerd in de elektrische infrastructuur.
Verplicht laadmoment voor wie een elektrische auto heeft
Het wetsvoorstel van de rijksdienst Economie voorzag onder meer in een verplicht laadslot voor eigenaars van elektrische auto’s. Elke eigenaar van een EV zou dan een specifieke timing voor het opladen moeten respecteren. Volgens de VDA wil dat zeggen dat eigenaars van een elektrische auto hun leven moeten schikken rond het bezit van de auto, ofwel zich ermee moeten verzoenen dat hun auto niet thuis kan opgeladen worden.
Hoe zit het in België
In ons land is het ‘spreiden van de oplaadtijd’ voor elektrische auto’s ook al ter sprake gekomen. De controle daarop zou, net als een specifieke belasting op stroom die wordt gebruikt voor elektromobiliteit (ter vervanging van de accijns op brandstof), via de ‘slimme elektriciteitsmeter’ kunnen lopen. Die wordt inmiddels al in België uitgerold. De omschakeling naar elektrische auto’s staat ook haaks op de reeds aangekondigde belasting op het piekvermogen dat een specifieke aansluiting vraagt. Ook die maatregel zou de facto voor een spreiding van het stroomverbruik moeten zorgen.
Ook de Belgische netwerkbeheerders bereiden zich voor op de ontplooiing van de elektromobiliteit. Daarom heeft Synergrid in 2019 aan Baringa opdracht gegeven om een macro-economische studie uit te voeren naar de effecten van de verwachte elektromobiliteit op de Belgische netten. Verschillende oplaadscenario's werden bestudeerd met elk een verschillende impact op de netwerken. Bijvoorbeeld thuis opladen, wat traag gebeurt en vaak 's avonds plaatsvindt, heeft een impact op het laagspanningsnet. De snellaadstations op de openbare weg zijn op hun beurt dan weer rechtstreeks op het middenspanningsnet aangesloten. Opladen overdag op kantoor heeft ook weer een andere impact. De belangrijkste conclusie van de studie is, volgens Syndergrid, dat het Belgische netwerk een groot aantal elektrische voertuigen kan opladen, op voorwaarde dat het laden van de voertuigen verdeeld is over ruimte en tijd en dat de moderniseringsinvesteringen kunnen worden verdergezet. Zo blijkt dat bij een gelijk aantal voertuigen, maar met verschillende manieren van opladen, het risico van overbelasting op het netwerk aanzienlijk vermindert als het opladen worden gespreid.
Is mobiliteit een recht?
Volgens de VDA is de nakende stroomrantsoenering voor het opladen van elektrische auto’s “een bedreiging is voor een cruciaal kenmerk van de auto: op elk ogenblik mobiel kunnen zijn”.
