Vanaf 2022 zal op alle wegen van het Brusselse gewest (waartoe ook de ring behoort) een extra tol worden aangerekend. Dat tolsysteem heet SmartMove. Er wordt gekozen voor een ingewikkeld systeem met een vast tarief, een malus die afhankelijk is van het type voertuig, een spits- en een daltarief én een kilometertarief. Inwoners van het Brusselse gewest zullen die kilometerheffing (deels) gecompenseerd zien door de afschaffing van de BIV en rijtaks. Dat weet De Tijd, dat zich baseert op documenten die door de Brusselse administratie aan de regering zijn bezorgd. De definitieve beslissing is nog niet gevallen, maar dat wordt afgedaan als een formaliteit. De stadstol wordt realiteit.
Potentiële impact voor miljoenen mensen
Voor de duidelijkheid: de tol zal geheven worden op alle wegen in het Brusselse gewest. Dat is een pak groter dan louter de Brusselse stadskern en omvat ook een deel van de Brusselse Ring. Een sectie ring in Machelen, een stuk tussen Dilbeek en Ukkel en een stuk van de R0 vlakbij het Vierarmenkruispunt liggen in het Brusselse gewest. Of daar een uitzondering voor geldt, is op dit ogenblik niet duidelijk. Bij de E411 tussen Overijse en het vierarmenkruispunt ligt de grens van het Brusselse gewest met Vlaanderen precies onder de snelweg.
Kilometerheffing voor Brussel
Je met de auto verplaatsen in het Brusselse gewest blijft gratis wanneer dat gebeurt in het weekend of na 19u en voor 7u. Buiten die tijden zal de automobilist een vast tarief worden aangerekend. Dat wordt 1 euro in de spits (van 7 tot 10u en van 15 tot 19u) en een halve euro tussen 10 en 15u.
Dat bedrag is echter maar de basis voor de berekening. Het wordt immers vermenigvuldig op basis van het vermogen van de auto. Voor een gemiddelde auto wordt dat twee, drie keer zoveel. Voor de krachtigste auto’s wordt met een factor 6 gerekend. Daar bovenop komt nog een kostprijs per kilometer. Die zal 18 eurocent bedragen in de spit en 9 cent in de daluren.
Hoeveel kost een ritje in Brussel dan?
“Wie dat elke werkdag doet betaalt aan Brussel op een jaar algauw tussen 2.000 en 4.000 euro”Wel, zoals wel vaker bij de overheid is dat erg onduidelijk en niet voor iedereen gelijk. Maar we kunnen wel een simulatie maken. Rij je met een gemiddelde zuinige auto (factor 2) ’s morgens het Brusselse gewest in en moet je 10 kilometer rijden, dan betaal je 2 euro + 1,8 euro kilometerbelasting. Dat komt neer op 3,8 euro per rit. Rij je ’s avonds weer buiten, dan kost je dat natuurlijk nog eens 3,8 euro. Dat is in de veronderstelling dat de af te leggen afstand die artificieel wordt vergroot door circulatieplannen, incidenten of werken. De kostprijs per dag in dit gunstige scenario voor de automobilist is € 7,60.
Doe je precies dezelfde oefening met een auto die in de zwaarste categorie valt, dan ben je al meteen 15,60 euro kwijt voor één enkel ritje in Brussel. Wie dat elke werkdag doet betaalt aan Brussel op een jaar algauw tussen 2.000 en 4.000 euro.
Er komt een alternatief voor toeristen met een dagpas die tussen 10 en 20 euro zou kosten.
In het totaal moet de belasting het Brusselse gewest jaarlijks een half miljard euro extra opleveren. Belangengroepen zoals Freesponsible en autofederatie Febiac hebben het over een 'platte belastingverhoging zonder draagvlak bij de bevolking'.
Hoe zal de overheid de bewegingen van al die automobilisten controleren?
De Brusselse overheid wil voor de controle gebruik maken van een systeem dat de camera’s met nummerplaatherkenning inschakelt (oorspronkelijk geïnstalleerd onder het mom van de strijd tegen criminaliteit en terrorisme, maar in die hoedanigheid nog steeds niet functioneel), in combinatie met een smartphone of een GPS-module.
En wat met privacy en andere verkeersbelastingen?
De overheid lijkt zich geen zorgen te maken om problemen met de privacy of het feit dat de Belg eigenlijk al via de verkeersbelasting betaalt voor het gebruik van het wegennet.