Sinds begin juli is Duitsland voorzitter van de Europese Unie voor een periode van zes maanden. De Duitse minister van Transport Andreas Scheuer (Christlich-Soziale Union) wil het voorzitterschap aangrijpen om een algemene Europese tolheffing in het leven te roepen. Persagentschap Reuters heeft een ontwerptekst van die tolrichtlijn in handen gekregen. Ze zou ingaan op 2029 en omvat tolheffing voor nagenoeg alle types voertuigen. De prijs zou variëren op basis van het type voertuig (auto, bestelwagen, bus, vrachtwagen, kampeerwagen…) en het afgelegde traject.

Europa als paraplu voor lokale politici?

Dat Duitsland het voortouw neemt voor de invoering van een Europese tolheffing is opmerkelijk. In het land werden al meermaals voorstellen gelanceerd om tol te heffen op het Duitse wegennet, maar die worden er steevast weggestemd. Tolheffing op snelwegen is een heikel politiek thema. Niet zelden wordt het aanzien als politieke zelfmoord voor de partij(en) die het doorduwen. In België is het niet anders - daar zorgt de kilometerheffing telkens ze wordt opgevoerd voor veel polemiek. De politiek zou Europa wel eens kunnen aangrijpen om de tolheffing erdoor te krijgen zonder plaatselijk met een electorale kater te blijven zitten.

Zorgt tol voor minder verkeer?

De tolheffing wordt door Duitsland aangevoerd als een middel in de strijd tegen de klimaatverandering. De werkdocumenten argumenteren dat een tolheffing het autoverkeer zou kunnen laten afnemen. In ons land werd dat argument, samen met een afnemende filedruk, ook gebruikt om de kilometerheffing op vrachtwagens in te voeren. Die werd in 2016 ingevoerd en levert de staatskas jaarlijks inmiddels al bijna een half miljard euro op. Een daling van het aantal gereden kilometers bracht die echter niet met zich mee.

Heeft de Europese tolheffing op snelwegen slaagkansen?

De tolheffing is nog geen uitgemaakte zaak. Er is bijvoorbeeld al heel wat kritiek op de gebruikte criteria. Zo zijn er facties die willen dat de tol afhankelijk is van de CO2-uitstoot van het voertuig. En inmiddels gaan er ook weer stemmen op die van mening zijn dat het handiger is om conventionele brandstoffen (nog maar eens) duurder te maken.