De lage-emissiezone die Brussel begin 2018 invoerde, is in strijd met de grondwet. Dat concludeert een auditeur van de Raad van State in een rapport dat de redactie van La Libre Belgique kon inkijken. De LEZ discrimineert en dat is in strijd met de grondwet, zegt het rapport.

Niet iedereen is gelijk voor de LEZ

Het schoentje wringt omdat de beperkingen niet voor elk type voertuig in gelijke mate gelden. Zo zijn de normen voor auto’s, bestelwagens en minibussen enerzijds en vrachtwagens anderzijds, verschillend. En er worden ook uitzonderingen toegestaan voor bepaalde diensten, veelal overheidsgerelateerd. Het Brusselse Gewest argumenteerde dat automobilisten en professionele vrachtwagenbestuurders twee verschillende categorieën van burgers zijn en dat een verschillende behandeling daardoor verantwoord was. De auditeur volgde die redenering niet. Hij zegt dat ongelijke toepassing van de beperkingen in strijd is met de artikels 10 en 11 van de Grondwet. Die bepalen de gelijkheid tussen burgers. “Het verschil in de behandeling van voertuigen is onvoldoende gerechtvaardigd ten opzichte van het doel”, staat volgens La Libre in het rapport te lezen.

Onrechtvaardige behandeling

De klacht werd ingediend door de bestuurster van een auto met een Euro 3-diesel uit het Waalse Genval. Zij vond dat ze onrechtvaardigd behandeld wordt, onder meer omdat vrachtwagens met dezelfde uitstootnorm wel nog binnen mogen.

Het advies aan de Raad van State volgt die redenering, maar dat betekent nog niet dat een uitspraak - over enkele maanden - dat ook zal doen. Historisch gezien volgt het hof in de overgrote meerderheid van de gevallen het advies van de auditeur, maar er zijn ook uitzonderingen.

Wel meer juridische argumenten

De procedure bij de Raad van State illustreert slechts één van de mogelijke hindernissen die lage-emissiezones op juridisch vlak teweegbrengen. Er zijn ook argumenten te verzinnen op het vlak van de dubbele belasting, het genot van eigendom, de feitelijke effectiviteit van de maatregelen, discriminatie etcetera. En wanneer dieper wordt gegraven, kunnen zelfs de uitstootbeperkingen in hun totaliteit in vraag gesteld worden. Kan de overheid voor een rechtbank hard maken dat het aantoonbaar minder vervuilende diesels weert, maar meer vervuilende benzinewagens nog wel toelaat? Kortom, over de LEZ is het laatste nog niet gezegd.