Vrouwen lopen bij een frontaal ongeluk een aanzienlijk groter risico op ernstige verwondingen en zelfs overlijdens dan mannen. Dat blijkt uit een onderzoek van de Universiteit van Virginia. Daarvoor werden ruim 22.000 frontale ongelukken uit de periode 1980 tot heden geanalyseerd. Het resultaat is niet fraai.

Niet nieuw

Vrouwen hebben tot 73% meer risico op zware verwondingen en 17% meer kans om bij een ongeluk het leven te laten. De oorzaak daarvoor is niet moeilijk te achterhalen, zo schrijft het Amerikaanse Consumer Reports (vergelijkbaar met onze Test Aankoop) dat op basis van het onderzoek een uitgebreid stuk publiceerde. Botssimulaties worden haast uitsluitend uitgevoerd met poppen waarvan de eigenschappen geënt zijn die van het mannelijke lichaam.

De problematiek is verre van nieuw. Eigenlijk is het een periodiek terugkerend, oud zeer. Al tijdens de jaren zeventig werd geopperd dat er meer diversificatie moest komen in het gebruik van crashtestdummies. Het probleem berust volgens CR op een aantal factoren. De testpop die gebaseerd is op de eigenschappen van het mannelijke lichaam, gaat immers voorbij aan de grote fysieke verschillen met een vrouwenlichaam. Vrouwen zijn gemiddeld wat kleiner en lichter. Onderzoekers wijzen er echter op dat ze ook op andere vlakken ernstig verschillen, waardoor ze zich anders gedragen bij een ongeluk.

Veiligheidsvoorzieningen voor vrouwen lonen niet

De autosector is zich bewust dat er aanzienlijke verschillen zijn. Die bleken eerder ook al uit diepgaand onderzoek. Neem nu de whiplash. Vrouwen zijn daar gevoeliger voor dan mannen. Dat mannen beter ontwikkelde nekspieren hebben is daarin wellicht een factor. Al sinds het einde van de jaren negentig introduceerden autofabrikanten systemen om de gevolgen van een whiplash tijdens een auto-ongeluk te beperken. Volvo heeft bijvoorbeeld een systeem waarbij de zetelrug en de hoofdsteun vervormen om de energie te absorberen. Uit onderzoek blijkt dat die opstelling zelfs iets efficiënter werkt bij vrouwen dan voor mannen. Tegelijk zijn er heel wat merken die een systeem gebruiken dat alleen de hoofdsteun naar voor beweegt. Dat is voldoende om blijvend letsel door een whiplash bij mannen met 70% te verminderen. Maar voor vrouwen heeft het geen enkele invloed. Dat blijkt uit de analyse van ongelukken. Maar de automerken beschouwen het niet als een werkpunt. De tests worden toch uitgevoerd met poppen die op de mannelijke fysiologie geënt zijn en waarvoor het bijgevolg perfect afdoend is.

De veiligheidssystemen even efficiënt maken voor mannen en vrouwen, zou vanzelfsprekend een grotere investering vergen. En spontaan een extra inspanning leveren wanneer het om milieu of veiligheid gaat, is niet de sterkste kant van deze industrie. Consumer Reports illustreert dat. De Amerikaanse crashtestorganisatie introduceerde in 2012 immers een nieuwe botsproef waarbij een frontaal ongeluk met een gedeeltelijke overlapping werd gesimuleerd. Een formule die overigens al langer in Europa werd toegepast. Automerken willen vanzelfsprekend zo goed mogelijk scoren op die tests. De resultaten zijn net als bij de EuroNCAP immers publiek. Daarom werd de structuur van nieuwe modellen aangepast. Maar omdat de tests gebeurden aan de bestuurderszijde van de auto, werden de verstevigingen slechts aan één kant aangebracht. Een experiment met een gelijkaardige botsing aan passagierszijde leverde dramatische resultaten op. Zo erg zelfs dat de normen er aangepast werden en de bewuste proef sinds 2017 aan beide zijden kan uitgevoerd worden. Nu verstevigen automerken er beide kanten van het voertuig.

Vrouwelijke crashtestdummie

De studie pleit dan ook in de eerste plaats voor de ontwikkeling van een representatieve vrouwelijke crashtestdummie. “Er bestaan wel vrouwelijke exemplaren, maar dat zijn eigenlijk gewoon kleinere, lichtere versies van de mannelijke exemplaren”. Volgens de onderzoekers is er nood aan een testpop die niet alleen de uiterlijke, maar ook de interne eigenschappen van een vrouwenlichaam afdoende simuleert. Pas dan kan er aan veiligheidsvoorzieningen gewerkt worden die elk geslacht voordeel opleveren.