De Porsche 911 was de eerste auto met een handbediende zevenbak. En de jongste tijd is de aanwezigheid van meer dan 6 verhoudingen voor de voorwaartse beweging ook flink ingeburgerd geraakt bij de automaten. Zak af naar de luxemerken en je hebt weinig moeite om transmissies met 7 en 8 verzetten te vinden. En het is nog niet gedaan. Onder meer Lexus en Hyundai werken aan een automatische transmissie met 10 versnellingen. Die is er echter nog niet. Land Rover legt alvast de brug, want dat bedrijf zal samen met fabrikant ZF als eerste een negentrapsversnellingsbak aanbieden. In welke voertuigen dat concreet zal gebeuren, is nog onbekend.

De voordelen van een extra verzet zijn eenvoudig op te sommen. De eerste versnelling kan wat korter zijn, wat de terreinprestaties verbetert. Tegelijk kan de laatste verhouding wat langer zijn, met een positief gevolg voor het verbruik op de snelweg. En ertussen kan de software steevast kiezen voor een motortoerental dat tegelijk een goede (betere) respons verzekert en toch zuinig is.

De nieuwe negentrapsautomaat van ZF is bovendien erg compact. Hij is slechts 6mm langer dan de zestrapstransmissie van dezelfde fabrikant en weegt bovendien 7,5kg minder. Om een goede werking te garanderen krijgt de nieuwe techniek onder meer een meerfasige torsiedemper op de koppelomvormer (om vloeiender te kunnen vertrekken) en kan hij zowel in het op- als in het terugschakelen versnellingen overslaan. De negenbak zal gebouwd worden in de ZF-vestiging van Gray Court, in het Amerikaanse South Carolina.

Of specialist ZF na de negenbak ook een variant met 10 verhoudingen zal bouwen, is nog lang niet duidelijk. Een achttrapsautomaat is 11% zuiniger ten opzichte van een zestrapsexemplaar. En een editie met negen verhoudingen realiseert 16% verbruikswinst ten opzichte van hetzelfde ijkpunt. En daarmee is het verschil tussen de praktijk en het theoretische maximumrendement teruggedrongen tot slechts 11%. ZF-baas Stefan Sommer had met die cijfers op zak al aangegeven dat het kantelpunt bereikt was en dat het toevoegen van extra versnellingen nauwelijks nog effect zou hebben.