Een autoband wordt vaak afgedaan als een noodzakelijk kwaad, een duur slijtageonderdeel... Nochtans gaat achter elke kwaliteitsband een indrukwekkende knowhow schuil, het resultaat van jarenlang onderzoek en tienduizenden testkilometers. Het loopvlak van een winterband verschilt grondig van dat bij een zomerband en dat is met het blote oog meteen waarneembaar. Het aantal lamellen is tot 10x groter dan bij een zomerband.
De hoge dichtheid van de gripkanten bij de profielblokken zorgt voor een tandwieleffect, terwijl de lamellen een klauweffect hebben. Het tandwieleffect breekt sneeuw, ijzel en een waterfilm op het wegdek. Tussen de lamellen lopen kanaaltjes, die verbonden zijn met grotere kanalen. Deze constructie van het loopvlak maakt dat een waterfilm op het wegdek gemakkelijk doorsneden wordt en het water optimaal van onder het loopvlak wordt weggeleid. Een winterband beschikt over een uitgekiend ‘drainagesysteem', dat veel grotere hoeveelheden water kan afvoeren in een kortere tijd. Hetzelfde systeem zorgt ervoor dat sneeuw en vuil uit het loopvlak weggewerkt wordt, zodat de band onder alle winterse weersomstandigheden maximaal wegcontact maakt. In niet aangepaste banden kunnen sneeuw, ijs, maar ook modder- en bladerresten vast blijven zitten en het profiel nutteloos maken. Winterbanden bieden een aanzienlijk hogere grip omdat ze daar minder gevoelig voor zijn - het loopvlak maakt maximaal contact met de weg - zodat de beschikbare trekkracht van de auto ook met minder verlies kan benut worden. Nog belangrijker is een zo kort mogelijke remweg.
Bij nat wegdek verkorten winterbanden de remweg met 15%, afhankelijk van de snelheid en de zwaarte van het voertuig. Dat is vaak genoeg om het verschil te maken tussen veilig stoppen of een aanrijding. Gaat het toch sneeuwen, dan halveren winterbanden de remweg in vergelijking tot zomerbanden. Bij ijzel worden de verschillen nog groter. Met elke nieuwe generatie winterbanden verbeteren de specificaties voor wat trekkracht in water en sneeuw, een kortere remweg en het weggedrag in bochten bij nat wegdek betreft. Dat onze moderne wagens met ABS en ESP zijn uitgerust, maakt de montage van winterbanden beslist niet overbodig. Beide systemen zijn zeer nuttig om de gevolgen (materiële en lichamelijke schade) in noodsituaties te beperken, maar winterbanden voorkomen juist het optreden van noodsituaties en/of bieden een veel hogere veiligheidsmarge. Moderne rijhulpsystemen, met inbegrip van alle componenten van het ABS-systeem (als de remkrachtverdeler met onder- of overstuurcompensatie) en stabiliteitscontrole hebben gemeen dat ze de grip van één of meerdere wielen gebruiken om het voertuig op koers of bestuurbaar te houden. Verdwijnt de grip, bijvoorbeeld door een onaangepaste band, dan verdwijnt het voordeel dat de elektronica biedt. Soms wordt het zelfs omgebogen in een nadeel. Wie ooit mét ABS en zomerbanden heeft getracht te stoppen op een besneeuwde weg, kent het fenomeen.
Tijdens testen met verschillende wagentypes viel het ons overigens op dat de algemeen als ‘veiliger' ingeschatte 4x4's het snelst onstabiel werden in winterse omstandigheden. Dat heeft alles te maken met hun gewicht en de hoge koetswerkopbouw, wat de betere tractie (vier aangedreven wielen) niet kan compenseren, tenzij de wielen meer grip krijgen door het monteren van winterbanden...